France Insoumise – nơi chúng ta đồng ý và nơi chúng ta phải tiến xa hơn!

Jean-Luc Mélenchon và France Insoumise (FI) đại diện cho khả năng thực sự duy nhất của cánh tả để đánh bại Tổng thống Emmanuel Macron và phe cực hữu trong các cuộc bầu cử tổng thống. Chương trình chính thức của nó, L’Avenir en commun (‘Một tương lai được sẻ chia’) cấp tiến hơn nhiều chương trình của Greens và Parti Sociale (PS), những người đang hứa hẹn về ‘sự thay đổi’ mà không cần động một ngón tay vào lợi ích, quyền lực, và sự giàu có của giai cấp tư sản Pháp. Tuy nhiên, chúng ta biết rõ những chương trình như vậy có giá trị gì khi đối mặt với quyền lực, đặc biệt là trong bối cảnh khủng hoảng sâu sắc của chủ nghĩa tư bản. Chính sách phản động của François Hollande đã là một minh chứng rõ ràng.

Ngay cả khi cấp tiến hơn, chương trình của FI dù sao vẫn là cải cách: Nó đề xuất cải thiện đáng kể điều kiện sống cho đại đa số mà không phá vỡ hệ thống tư bản chủ nghĩa. Đó là điểm yếu chính của nó mà chủ nghĩa Marx cách mạng cần phải phê bình.

‘Sửa chữa’ chủ nghĩa tư bản

————————————————————-

Trong phần giới thiệu của mình trên tờ L’Avenir en commun , Mélenchon viết: “Tư bản tài chính trong thời đại chúng ta đang gây ra bạo lực xã hội và mức độ tàn phá thiên nhiên chưa từng có trong lịch sử văn minh nhân loại. Mọi thứ, kể cả đại dịch, đều cho phép nó làm sâu sắc thêm vấn đề […] Vì nó phải gánh chịu những thảm họa của chính nó, nên hệ thống này không có khả năng tự sửa chữa.”

Thật vậy, cuộc khủng hoảng sức khỏe đã gây ra nhiều đau khổ cho người dân trên khắp thế giới nhưng nó cũng cho phép các tỷ phú tích lũy thêm hàng tỷ USD. Ví dụ ở Pháp, chỉ trong khoảng thời gian từ tháng 3 năm 2020 đến tháng 10 năm 2021, tài sản của các tỷ phú đã tăng 86%. Nhưng nếu nó đã “không có khả năng tự sửa chữa” thì phải làm sao? Thanh niên và người lao động có nên tự mình làm vậy? Nói cách khác, họ có nên cố gắng cứu vãn chủ nghĩa tư bản hay không hay nên lật đổ nó?

Karl Marx trả lời: trong khi không ngừng đấu tranh để bảo vệ và cải thiện điều kiện sống của quần chúng nhân dân trong khuôn khổ của chủ nghĩa tư bản, phong trào công nhân phải đặt cho mình mục tiêu trung tâm là lật đổ chế độ này, đưa công nhân lên nắm chính quyền và tiến hành công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa. Cho đến chừng nào mà chủ nghĩa tư bản còn chưa bị lật đổ, ở Pháp cũng như trên toàn thế giới, nó sẽ còn tiếp tục kết án nhân loại với các cuộc khủng hoảng kinh tế, suy thoái xã hội, chiến tranh đế quốc và thảm họa môi trường.

Nhưng, L’Avenir en commun đề xuất “sửa chữa” – nói cách khác là cải cách – hệ thống tư bản. Mélenchon không chỉ đích danh chủ nghĩa tư bản nói chung, mà là tư bản “tài chính”. Chương 8 của L’Avenir en commun có tựa đề “Phi tài chính hóa nền kinh tế thực”, trong đó nó lập luận: “chúng ta phải bảo vệ nền kinh tế thực khỏi hành động của các nhà đầu cơ bằng cách giành lại quyền lực tài chính.”

Vấn đề là các quy luật cơ bản của ‘nền kinh tế thực’, tức là kinh tế tư bản chủ nghĩa, nhất thiết ngày càng thúc đẩy sự phát triển và thống trị của tư bản tài chính. Marx đã tiên liệu điều này trong Tư bản – và Lenin sau đó nhấn mạnh vai trò trung tâm của hiện tượng này đối với sự phát triển của chủ nghĩa đế quốc. Toàn bộ lịch sử của chủ nghĩa tư bản kể từ đó đến nay đã khẳng định những phân tích của Marx và Lenin. Do đó, viễn cảnh về một chủ nghĩa tư bản “phi tài chính hóa” trong thế kỷ 21 là một mâu thuẫn ở mọi khía cạnh.

Để chấm dứt sự hỗn loạn về kinh tế và xã hội, xã hội cần phải được thanh lọc hoàn toàn khỏi chủ nghĩa tư bản, không chỉ đơn giản là tư bản ‘tài chính’. Tất cả các lĩnh vực then chốt của nền kinh tế phải được chiếm đoạt để đặt dưới sự kiểm soát dân chủ của công nhân. Chính những người công nhân sẽ là những người làm chủ ‘nền kinh tế thực’, tổ chức nền sản xuất theo một kế hoạch kinh tế dân chủ vì lợi ích của tất cả mọi người.

Mélenchon bác bỏ quan điểm này. Và trong nỗ lực nhằm đặt ra sự nhất quán về mặt lý thuyết cho dự án “phi tài chính hóa” chủ nghĩa tư bản, ông trình bày như thể sự thống trị của tư bản tài chính là một hiện tượng mới gần đây: “Kể từ những năm 1980, chúng ta đã sống trong một kiểu chủ nghĩa tư bản cụ thể, nơi được kiểm soát bởi tư bản tài chính”. Nhưng như Lenin đã chứng minh vào năm 1916, trong cuốn sách Chủ nghĩa đế quốc, giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản, rằng Tư bản tài chính đã tiếp quản nền kinh tế thế giới ngay khi nó bước chân vào ngưỡng cửa thế kỷ XX.

Mélenchon không biết điều này? Có lẽ không, không giống như hầu hết các nhà lãnh đạo cải cách, ông biết đến hầu hết các tác phẩm kinh điển của chủ nghĩa Marx.

Cải cách và cải lương

————————————————————-

Trái với suy nghĩ của nhiều người, những người theo chủ nghĩa Marx ủng hộ cuộc đấu tranh cho cải cách. Nếu không có cuộc đấu tranh hàng ngày cho tiền lương tốt hơn, điều kiện làm việc tốt hơn, dịch vụ công có chất lượng, v.v., thì cách mạng xã hội chủ nghĩa sẽ không thể thực hiện được. Chính nhờ cuộc đấu tranh đòi cải cách và qua kinh nghiệm của cuộc đấu tranh này (cả những giới hạn của nó), quần chúng công nhân mới biết tự tổ chức, trưởng thành, nâng cao ý thức trình độ – và cuối cùng, rút ​​ra kết luận đúng đắn về sự cần thiết phải vượt qua cuộc đấu tranh đòi cải cách, rằng cách mạng – một sự thay đổi căn bản là cần thiết.

Điều mà những người theo chủ nghĩa Marx phản đối là chủ nghĩa cải lương mà theo như Lenin giải thích, “sự hạn chế nguyện vọng cũng như hành động cải cách của giai cấp công nhân”, trong khi công nhân “sẽ luôn là nô lệ làm công ăn lương, bất chấp những cải tiến đơn lẻ, miễn là sự thống trị của tư bản còn kéo dài”. Nói cách khác, thay vì liên kết chặt chẽ cuộc đấu tranh đòi cải cách với nhu cầu cách mạng xã hội chủ nghĩa, các nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa cải lương giải thích cho công nhân rằng họ phải bằng lòng với cải cách và việc lật đổ chủ nghĩa tư bản là không cần thiết cũng đừng mong nghĩ đến.

Trong phạm vi của phe cải lương, chúng ta phải phân biệt hai cánh: cánh hữu và cánh tả. Cánh hữu của chủ nghĩa cải lương được thể hiện bởi PS và Đảng Xanh. Họ đã tuyên bố một cách hùng hồn và rõ ràng sự ràng buộc của họ vào hệ thống tư bản. Nhưng do hệ thống này đang lâm vào khủng hoảng sâu sắc và giai cấp tư sản đòi hỏi những cải cách quyết liệt để chống lại, nên họ không dám đề xuất những cải cách tiến bộ xứng đáng với tên gọi. Do đó, chương trình của họ được kiểm duyệt đến cực độ, đến mức nó chỉ còn là hư vô. Chúng làm ta gợi nhớ đến những tên tay sai, những kẻ mà từ chiếc bàn đầy ắp của giai cấp tư sản chúng loay hoay tìm cách kín đáo để thả một vài mẩu bánh vụn về phía mọi người, trong khi vẫn cười tươi và cúi đầu lễ phép trước các ông chủ.

Cánh tả của chủ nghĩa cải lương bị thống trị bởi FI. Mélenchon không tuyên bố gắn mình với chủ nghĩa tư bản. Ngược lại: ông nghiêm khắc chỉ trích nó và hy vọng với nhiều biện pháp cải cách tiến bộ, có thể lên kế hoạch để loại bỏ những tác động tiêu cực mà không lật đổ nó và thay thế bằng một hệ thống kinh tế và xã hội khác. Trọn vẹn 160 trang của L’Avenir en commun thể hiện một cách đầy đủ ý tưởng này.

Sự phản kháng của giai cấp tư sản

———————————————————————

“Nhưng ít nhất những cải cách tiến bộ của L’Avenir en commun sẽ mang đến rất nhiều cải thiện cho hàng chục triệu người dân trong nước. Mức tăng rất rõ rệt về tiền lương, lương hưu, sự phát triển của các dịch vụ công, việc thuê nhiều công chức, giảm thời gian làm việc (lên đến 32 giờ), nghỉ phép có lương trong tuần thứ sáu, giáo dục và chăm sóc sức khỏe cộng đồng miễn phí, xây dựng một triệu đơn vị nhà ở xã hội: tất cả các biện pháp này – và nhiều biện pháp khác – sẽ đánh dấu sự tiến bộ to lớn!” – Chúng ta được cho biết.

Thật vậy, nếu được áp dụng, nhiều biện pháp tiến bộ trong chương trình của IF sẽ dẫn đến sự cải thiện rất rõ rệt về mức sống và điều kiện làm việc (hoặc học tập) của phần lớn dân số. Chỉ một thiểu số rất nhỏ dân số sẽ bị “thiệt hại”, theo nghĩa là sự tích lũy tài sản không đứng đắn của họ sẽ bị cản trở. Nhưng chính xác là thiểu số dân cư nhỏ bé này – giai cấp thống trị – ngày nay kiểm soát nền kinh tế, bộ máy nhà nước và các phương tiện truyền thông lớn. Liệu nó có cho phép áp đặt chương trình của IF trái với lợi ích của chính nó? Kinh nghiệm của quá khứ dạy cho chúng ta điều ngược lại, bắt đầu từ kết quả của cuộc khủng hoảng Hy Lạp năm 2015, chứng kiến ​​nhà cải cách Tsipras từ bỏ chương trình cải cách xã hội của mình dưới áp lực của tư sản Hy Lạp và quốc tế.

Nếu Mélenchon và phong trào của ông giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử tiếp theo, giai cấp thống trị Pháp sẽ phản đối chương trình của FI với sự phản kháng thậm chí còn quyết liệt hơn lúc này, bởi vì chủ nghĩa tư bản thế giới đang trong cơn khủng hoảng sâu sắc, và giai cấp tư sản Pháp vẫn đang trên đà suy thoái trước các đối thủ cạnh tranh của nó. trên thị trường thế giới. Vì sự cạnh tranh, nó không thể nhượng bộ. Nó sẽ nhắc nhở chính phủ IF ngay lập tức và rất cụ thể dưới các hình thức tháo chạy vốn, đình công đầu tư, tống tiền việc làm trên diện rộng và một chiến dịch truyền thông không ngừng.

Trong những trường hợp như vậy, chính phủ IF sẽ chỉ có hai lựa chọn: hoặc nhượng bộ trước các áp lực và do đó, từ bỏ chương trình tiến bộ của mình; hoặc tấn công, nghĩa là quốc hữu hóa các đòn bẩy chính của nền kinh tế, để tước đoạt các phương tiện của giai cấp tư sản dùng phá hoại chính phủ.

Tóm lại: đúng vậy, nếu các biện pháp tiến bộ trong L’Avenir en commun được thực hiện, mức sống của quần chúng sẽ tăng lên rất rõ rệt; nhưng để thực thi các biện pháp này, chính phủ FI sẽ phải phá vỡ sự phản kháng của giai cấp tư sản bằng cách đi xa hơn nhiều so với những gì được viết trong L’Avenir en commun. Tuy nhiên, Mélenchon, rõ ràng và thường xuyên, loại trừ quan điểm này. Đây là thiếu sót trung tâm của toàn bộ chính sách của ông.

“Pháp không phải là Hy Lạp”

———————————————————————

Khi chúng ta nói về cuộc khủng hoảng Hy Lạp năm 2015, một lập luận thường xuyên xuất hiện: “Pháp không phải là Hy Lạp. Pháp là một cường quốc sẽ biết cách làm cho mình được tôn trọng. Chúng tôi sẽ đưa các nhà tư bản Đức và tất cả các chính phủ EU xuống địa ngục nếu họ phản đối các chính sách tiến bộ của một chính phủ FI.”

Có một yếu tố của sự thật – và chỉ một – trong lý luận này. Đúng là đối với chính phủ của FI, chính phủ Đức và chính phủ của các quốc gia khác của EU không thể hành xử chính xác như họ đã cư xử với Alexis Tsipras vào năm 2015. Tình hình kinh tế của Pháp và sức nặng của nước này trong EU chắc chắn sẽ quyết định sự khác nhau đáng kể của các phương pháp gây áp lực và nhịp độ công kích. Nhưng điều đó sẽ không làm thay đổi thái độ thù địch triệt để của các giai cấp thống trị châu Âu đối với một chính phủ như FI. Họ sẽ kiên quyết làm cho nó phải uốn gối, bởi vì họ không thể dung thứ cho một ví dụ đáng tiếc – theo quan điểm giai cấp của họ – về một chính phủ cánh tả, ngay trung tâm của EU, đang thực hiện một cách rộng rãi các chính sách cải cách tiến bộ.

Ngoài ra, khi các tác giả của L’Avenir en commun đặt lòng tin vào lòng nhân từ của Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB), để đổi lấy “sửa đổi quy chế của nó” (chống lại ý muốn của các nhà tư bản Đức?) – họ đang mơ mộng. Thực tế là ECB, mà “sự độc lập” hoàn toàn là hư cấu, sẽ là một công cụ được tư sản châu Âu lựa chọn để tấn công chống lại chính phủ FI. Chính phủ FI sẽ nhanh chóng – nếu không muốn nói là ngay lập tức – phải đối mặt với sự bùng nổ lãi suất nợ của Pháp.

Frédéric Lordon đã thông báo về một “cơn bão đầu cơ” nếu FI lên nắm quyền. Người ta có thể thảo luận về tính chính xác của công thức này, nhưng điều cốt yếu nằm ở chỗ khác: nó chỉ ra quan điểm chung đúng đắn. Và cần phải ghi nhận sự nhẹ nhàng đến tột độ trong câu trả lời của Mélenchon với Lordon, trong bài phê bình Ballast: “Nếu ta không trả thì cuộc đời vẫn tiếp diễn. Chúng tôi sẽ tiếp tục thức dậy vào buổi sáng, đưa con trẻ đến trường và thực hiện mọi hoạt động đi chơi, sinh hoạt của đời sống xã hội, không phụ thuộc vào loại tiền đang lưu hành. Mặt khác, ngược lại, chính họ mới phải chấp nhận rủi ro. Vì họ sẽ không có gì nếu chúng tôi từ chối thanh toán. Vì vậy, nếu chúng hợp lý, tôi sẽ làm. Nhưng tôi sẽ không nhượng bộ.”

Thật khó tin, ngay cả từ một nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa cải cách. Hãy trở lại trái đất trong hai phút. Nếu người lao động thờ ơ với tên gọi và hình thức bên ngoài của “tiền tệ đang lưu thông”, thì ngược lại, họ rất chú ý đến giá trị của nó, tức là nói đến sức mua của nó. Nhưng trên tất cả, sẽ không đủ để Mélenchon đe dọa các tầng lớp trung lưu với việc Nhà nước Pháp không trả được nợ để họ có thái độ trở nên “biết điều” hơn. Tất nhiên, họ sẽ điều động, tạm thời, lắc củ cà rốt và cây gậy, xen kẽ những nụ cười ngoại giao và những cú đâm. Nhưng họ sẽ không nhượng bộ. Họ sẽ không trở nên “biết điều” . Đây chính là lý do tại sao chúng sẽ phải được đảo ngược.

Về cơ bản, vài dòng này của Mélenchon là đặc trưng cho sự bế tắc của chủ nghĩa cải lương. Nếu anh ta phát triển quan điểm này bên biên giới của sự mơ mộng, đó là bởi vì anh ta không tài nào hình dung ra được con đường thực tế duy nhất: tước đoạt tất cả các đòn bẩy chính của nền kinh tế Pháp (bao gồm cả các ngân hàng), tổ chức một quyền lực mới, quyền lực của giai cấp công nhân và lời kêu gọi các tầng lớp lao động ở châu Âu và các nơi khác noi gương công nhân Pháp. Chúng tôi không nói rằng một cuộc biến động cách mạng như vậy sẽ là một công việc dễ dàng và hoàn toàn hòa bình. Nhưng nó vẫn thực tế hơn câu chuyện cổ tích của Mélenchon.

Giai cấp tư sản Pháp

———————————————————————

Đọc và nghe lãnh đạo của FI, đôi khi người ta có ấn tượng rằng đối thủ duy nhất của ông là ở Brussels và Berlin. Ông đặc biệt tức giận với giai cấp thống trị Đức. Đối với cô ấy, ưu tiên, là anh ấy nói “Tôi sẽ không nhượng bộ” . Không còn nghi ngờ gì nữa, giai cấp thống trị Đức sẽ chào đón một cách rất lạnh lùng – và thậm chí mạnh mẽ – một chiến thắng bầu cử cho Mélenchon vào tháng 4 tới. Nhưng bằng cách tập trung hỏa lực của mình vào EU và chính phủ Đức, ông nhìn ra một đối thủ mạnh khác thù địch quyết liệt với chương trình FI: giai cấp thống trị Pháp .. Sơ suất này càng đáng chú ý hơn ở chỗ các ông chủ lớn của Pháp thể hiện rất rõ thái độ thù địch của họ với chương trình của FI. Không một ngày nào trôi qua mà Mélenchon và phong trào của ông bị phỉ báng trên các phương tiện truyền thông tư sản.

Giai cấp thống trị Pháp rất thù địch với chương trình FI. Để hiểu lý do của sự thù địch này, đủ để trích dẫn một vài biện pháp của chương trình này. L’Avenir en commun có kế hoạch “ngay lập tức tăng mức lương tối thiểu hàng tháng lên 1.400 euro net” , để “tăng ít nhất bằng mức lương tối thiểu – được đánh giá lại – tất cả lương hưu cho một sự nghiệp toàn diện” , và để tăng tất cả mức tối thiểu xã hội ( RSA, tuổi già tối thiểu, v.v.) “ở mức chuẩn nghèo” (tức là 1063 euro mỗi tháng). “Những người trẻ tuổi tách khỏi nhà thuế của cha mẹ” sẽ được hưởng lợi từ “đảm bảo quyền tự chủ”cùng số tiền: 1063 euro. Chỉ riêng những biện pháp này – có thể giúp hàng triệu người thoát khỏi đói nghèo – ít nhất cũng sẽ tiêu tốn của các doanh nghiệp lớn và Nhà nước của nó vài tỷ euro mỗi năm.

Hãy tiếp tục: “bất kỳ người thất nghiệp dài hạn nào sẽ được Nhà nước cung cấp [bởi] một công việc hữu ích cho quá trình chuyển đổi sinh thái hoặc hành động xã hội (các lĩnh vực khẩn cấp), phù hợp với trình độ của họ và trên cơ sở tự nguyện” . Những công việc này – có khả năng hơn một triệu – sẽ được trả “ít nhất bằng mức lương tối thiểu được đánh giá lại” , tức là 1400 euro ròng. Ngoài ra, L’Avenir en commun có kế hoạch tuyển dụng công chức trên quy mô lớn, trong tất cả các phòng ban và cơ quan hành chính. Chương trình không đưa ra một con số tổng thể, nhưng có một điều rõ ràng khi đọc nó: nó có kế hoạch tạo ra nhiều chức vụ công chức hơn tất cả những ứng cử viên cánh hữu mơ ước bị loại bỏ.

Tất cả những biện pháp này rõ ràng là đang đi đúng hướng. Nhưng chính phủ sẽ tài trợ cho họ như thế nào? Tương lai chung phản ứng: bằng nợ (nhờ lòng nhân từ rộng rãi của ECB) và bằng cách đánh thuế Vốn (hộ gia đình và lợi nhuận). Ở trên, chúng tôi đã loại trừ giả thuyết về lòng nhân từ rộng rãi của ECB: không phải là đòn bẩy của chính phủ FI, khoản nợ trên tất cả sẽ là một phương tiện để giai cấp tư sản tấn công nó. Đối với việc đánh thuế Vốn, chúng tôi rõ ràng ủng hộ nó. Nhưng rõ ràng là viễn cảnh này khơi dậy sự thù địch sâu sắc trong những bộ phận dân cư giàu có nhất.

Chúng tôi có thể đưa ra nhiều ví dụ khác từ hàng trăm biện pháp có trong L’Avenir en commun . Nhìn chung, chương trình này cung cấp việc chuyển ít nhất vài chục tỷ euro, mỗi năm, từ túi của các doanh nghiệp lớn cho nhân viên, người thất nghiệp, sinh viên và người về hưu. Đây chính xác là điều làm cho chương trình tiến bộ – và điều làm cho nó khác với các chương trình vi lượng đồng căn của PS và Greens.

Nhưng một lần nữa, rõ ràng là giai cấp tư sản Pháp sẽ không cho phép diễn ra sự tiêu hao Tư bản như vậy nếu không chống lại bằng tất cả sức lực của mình. Rõ ràng hơn là đối với sự thâm nhập trực tiếp của Tư bản, thông qua tăng lương và các loại thuế (trong số những thứ khác), sẽ làm tăng thêm các tác động kinh tếcủa sự cạn kiệt như vậy, bắt đầu với sự suy giảm lợi nhuận và khả năng cạnh tranh của các công ty lớn trong khu vực tư nhân. Trong cuộc chạy đua rộng lớn về lợi nhuận và thị phần mà các công ty lớn và các cường quốc tư bản tham gia trên trường thế giới, việc thực hiện chương trình của Mélenchon sẽ là một trở ngại lớn. Đây là điều mà giai cấp tư sản Pháp sẽ không khoan nhượng, đặc biệt là trong bối cảnh chủ nghĩa tư bản khủng hoảng sâu sắc và điều không giúp ích được gì cho sự suy tàn tương đối của chủ nghĩa tư bản Pháp. Giai cấp tư sản Pháp sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa hiệp lâu dài nào. Chỉ sự sung công của nó – có nghĩa là lật đổ nó, với tư cách là giai cấp thống trị – mới ngăn cản nó tham gia vào sự phá hoại vĩnh viễn của các biện pháp xã hội có trongTương lai chung .

(Còn nữa)

Nguồn: Révolution

Admin