Tuần này chúng ta sẽ xem xét một văn bản ngắn nhưng quan trọng của Lênin, trong đó trình bày nhiều chiến thuật và phương pháp sẽ đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng lực lượng cộng sản ở Nga. Được viết vào năm 1901, ‘Bắt đầu từ đâu?’ là lời giải thích ngắn gọn nhưng đầy thuyết phục về nhu cầu linh hoạt trong chiến thuật và tầm quan trọng của báo chí cách mạng. Nó chứa đựng những bài học vô cùng phù hợp cho cuộc đấu tranh ngày nay vì một đảng cách mạng.
Những năm đầu thế kỷ 20 là khoảng thời gian đầy biến động đối với cả nước Nga nói chung và các thế lực của chủ nghĩa Marx nói riêng. Vào tháng 2 và tháng 3 năm 1901, các thành phố lớn trên khắp Đế quốc Nga bị rung chuyển bởi một loạt cuộc biểu tình rầm rộ do sinh viên đại học tổ chức, thu hút sự ủng hộ và tham gia của một bộ phận công nhân to lớn. Mặc dù có nguồn gốc là một cuộc biểu tình của sinh viên chống lại các cuộc tấn công vào quyền tự do học thuật, phong trào này đã nhanh chóng đưa ra những yêu cầu chính trị rộng rãi hơn và trở thành điểm tập hợp của các tầng lớp tiên tiến nhất trong quần chúng bị áp bức.
Mặc dù cuối cùng phong trào này đã bị cảnh sát Sa hoàng dập tắt, nhưng đó là dấu hiệu rõ ràng cho thấy sự giận dữ sôi sục dưới bề mặt xã hội Nga. Quỹ đạo của tâm trạng đang phát triển này rất rõ ràng và sau này được thể hiện trong cuộc cách mạng Nga năm 1905, khi bùng nổ với sự tham gia của đông đảo giai cấp công nhân. Nhiệm vụ của những người cộng sản rất rõ ràng: Các tầng lớp này cần được tổ chức và trao quyền lãnh đạo chính trị.
Tuy nhiên, vào năm 1901, đối mặt với những căng thẳng giai cấp ngày càng gia tăng này thì những người theo chủ nghĩa Marx ở Nga vẫn bao gồm các nhóm cách mạng biệt lập, mới nổi, đặc biệt là trong giới sinh viên. Sau khi phát triển đến một quy mô nhất định, các nhóm này thường cố gắng thành lập các tờ báo địa phương và kết nối với người lao động. Nhưng các vụ bắt giữ sẽ sớm xảy ra và quá trình sau đó lại phải bắt đầu lại từ đầu.
Chỉ vài tháng sau khi hết hạn lưu đày ở Siberia, Lenin đã trốn sang Thụy Sĩ. Trong thời gian đó, Lenin đã tranh thủ tiếp xúc với các nhóm cách mạng khác nhau trên khắp đất nước, những nhóm thiếu sự gắn kết hoặc sự chỉ đạo tập trung. Với việc xuất bản ‘Bắt đầu từ đâu?’ Lênin bắt đầu công việc không mệt mỏi nhằm đoàn kết những người cộng sản Nga đằng sau một cương lĩnh chung, một tờ báo toàn Nga và một chiến lược cụ thể.
Bài báo dưới hình thức bác bỏ những ý tưởng của Rabocheye Dyelo, một tạp chí được xuất bản bởi một trong những nhóm người theo chủ nghĩa Marx ở Nga vào thời điểm đó. Rabocheye Dyelo lúc đó đề xuất nhiều thay đổi mạnh mẽ trong chiến lược dành cho các nhà cách mạng vào nhiều thời điểm khác nhau, từ việc bác bỏ hoàn toàn cuộc đấu tranh chính trị của công nhân đến yêu cầu ngay lập tức các cuộc biểu tình “không ngừng” và “tấn công trực tiếp” vào nhà nước Sa hoàng.
Nhưng Lênin đã chỉ ra rằng việc nói về “chiến thuật” một cách trừu tượng sẽ chẳng có ý nghĩa gì nếu không có một đảng đoàn kết để thực hiện chúng. Đối mặt với tình trạng nguyên tử hóa đảng viên, nhiệm vụ đầu tiên của những người cộng sản là cung cấp một khuôn khổ tổ chức có thể cho phép đảng hoạt động như một.
Như Lênin giải thích:
“Nhiệm vụ trước mắt của Đảng ta không phải là huy động mọi lực lượng sẵn sàng tấn công ngay bây giờ mà là kêu gọi thành lập một tổ chức cách mạng có khả năng đoàn kết mọi lực lượng và chỉ đạo phong trào trên thực tế chứ không chỉ trên danh nghĩa”.
Điều mà đảng cần là một điểm tập hợp, xung quanh đó các đồng chí có thể tổ chức cả hoạt động nội bộ của đảng lẫn hoạt động tuyên truyền và kích động bên ngoài. Với cái nhìn sâu sắc đặc trưng, Lênin đã đưa ra lời kêu gọi cần thiết có một tờ báo cộng sản toàn Nga làm công cụ cho công việc này. Với ban biên tập đang lưu vong và nằm ngoài tầm với của cảnh sát mật Nga hoàng, Iskra (The Spark) đã mang đến một cơ quan trung ương cho hoạt động thống nhất những người cộng sản Nga.
Tờ báo quốc gia này đã trở thành trụ cột trung tâm cho mọi hoạt động của đảng viên trên cả nước. Nó sẽ cung cấp những ý tưởng, phân tích, báo cáo và quan điểm rõ ràng cho các nhà cách mạng trên khắp nước Nga.
Lênin giải thích rằng, thay vì để các đồng chí bàn cãi xung quanh các vấn đề địa phương, tờ báo quốc gia cung cấp cho tổ chức cách mạng một “giá đỡ” chung hoặc một trung tâm để có thể đóng khung các nhiệm vụ cụ thể của một nhóm địa phương.
Đoàn kết toàn bộ tổ chức xung quanh một tờ báo duy nhất, các đồng chí sẽ được củng cố cả về mặt thực tiễn và chính trị, tạo cơ sở cho việc xây dựng Đảng phù hợp với nhiệm vụ to lớn của thời kỳ.
Trong một bài viết ngắn như vậy, Lênin đã không thể vạch ra đầy đủ con đường phía trước của đảng. Đúng hơn những suy ngẫm của ông trong ‘Bắt đầu từ đâu?’ là “khung kế hoạch” cho một cuốn sách nhỏ sẽ được xuất bản một năm sau đó với tựa đề Phải làm gì? – Một sự trình bày đầy đủ hơn những đề xuất của Lenin đối với đảng. Tác phẩm sẽ trở thành một văn bản nền tảng trong lịch sử của Chủ nghĩa Bolshevism và sẽ là chủ đề của bài viết tuần tới của loạt bài này.
