Di sản của phong trào ngũ tứ sau một thế kỷ

Vào tháng 3 năm 2019, sinh viên tốt nghiệp tại Đại học Bắc Kinh (Beida) đã tham gia 1 cuộc khảo sát, ‘điều kiện phát triển của sinh viên đại học’ (Park 2019). Một trong những câu hỏi đã đề cập tới kỷ niệm nhân một trăm năm cuộc biểu tình sinh viên đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc, khi sinh viên diễu hành trên đường phố Bắc Kinh để phản đối các điều khoản của Hiệp ước Versailles.

‘Năm 2019 này đánh dấu một trăm năm của sự kiện Ngũ tứ. Phong trào ngũ tứ đã xác lập nên tinh thần yêu nước, dân chủ, tinh thần khoa học Ngũ tứ. Quan điểm của bạn đối với tuyên bố này…(lựa chọn là: Cực kỳ đồng tình, rất đồng tình, không chắc chắn, rất không đồng ý, cực kỳ không đồng ý). ‘ Họ được yêu cầu bày tỏ đánh giá của mình về các tuyên bố sau:

– Yêu nước, tiến bộ, dân chủ, khoa học là những giá trị cơ bản mà chúng ta phải phát huy và thực hành.

– Tinh thần Ngũ tứ là hiện thân cho mưu cầu các giá trị tiên tiến của con người Trung Hoa và dân tộc Trung Quốc.

– Những lý tưởng, lòng nhiệt thành và sự đấu tranh của tuổi trẻ là cội nguồn cho tinh thần và sức sống của Trung Quốc.

– Tuổi trẻ nên giải phóng bản thân với niềm đam mê trong cuộc đấu tranh để tìm kiếm những lý tưởng trẻ trung.

– Yêu nước không thể là một khẩu hiệu đơn thuần.

– Điều quan trọng nhất khi trở nên trưởng thành là biết cách yêu dân tộc.

Sự mơ hồ của những tuyên bố này cho thấy mức độ ảnh hưởng ít ỏi của Phong trào Ngũ tứ trong diễn ngôn chính thức của Trung Quốc đương đại và lạc lõng với tình cảm dân tộc trong giới trẻ (Mặc dù ngày 4 tháng 5 cũng được chỉ định là ‘Ngày thanh niên’ của Trung Quốc). Trong khi đó ở phương Tây, nơi mà hàng thập kỷ của lý thuyết hiện đại hóa đã thuyết phục nhiều người rằng Trung Quốc đang ‘đứng sau chúng ta’ trên cùng một con đường hướng tới nền dân chủ tự do, các nhà quan sát thường nói về Ngũ tứ như là một câu chuyện kể về chủ nghĩa tự do đang lên ở nước này, một câu chuyện kể mà trí thức và sinh viên là nhân vật chính bi thảm.

Cả trong và ngoài Trung Quốc, sau đó, dường như có rất ít lý do để tưởng nhớ, tự tổ chức ăn mừng, hay kỷ niệm ngày đó của năm 1919 – một ngày được coi là đỉnh cao của Phong trào Văn hóa Mới, một nỗ lực sâu rộng của trí thức trẻ để suy xét lại về ‘Trung Quốc’ và truyền thống của nó trong những điều kiện thế giới dưới sự áp đặt của chủ nghĩa thực dân, và theo như hầu hết mọi sách giáo khoa Trung Quốc, nó đánh dấu cho sự khởi đầu của Trung Quốc hiện đại. Nhưng những câu chuyện kể về chủ nghĩa dân tộc rỗng tuếch và nền dân chủ tự do phá sản chỉ tái tạo hai khuynh hướng của di sản chính trị phức tạp của Ngũ tứ. Ngày nay, chúng ta nên xem xét di sản đó với những mâu thuẫn của nó, không quá nhiều để giải cứu nó nhưng để làm nổi bật cách thức và lý do tại sao Ngũ tứ là nguồn cảm hứng cho người dân Trung Quốc trong suốt thế kỷ qua.

Chuyện hoang đường về sinh viên Trung Quốc

Như Đại Kim Hoa đã chỉ ra, ngày 4 tháng Năm năm 1919 ‘đã định hình mô hình cơ bản cho các phong trào quần chúng hiện đại và sự bất tuân dân sự trong phạm vi công cộng’, một mô hình có thể tóm tắt như sau: 1) Các sinh viên đại học biểu tình trên đường phố Bắc Kinh và tụ tập ở Quảng trường Thiên An Môn; 2) Công dân Bắc Kinh ủng hộ họ; 3) các phong trào mở rộng ra các thành phố khác; 4) công nhân tham gia phong trào, do đó tăng phạm vi cách mạng của nó (Dai 2009, 5). Đây là mô hình đã được đưa vào lịch sử chính thức của nhà nước – Đảng.

Lịch sử chính thức của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) mô tả sự di chuyển của học sinh ra khỏi trường học và xuống đường là một phần sự tiếp cận của trí thức đối với quần chúng vô sản – Công nhân, nông dân, thị dân – điều quyết định cho sự thành công trong tương lai của cách mạng. Một trong những bức phù điêu trên Đài tưởng niệm các Anh hùng Nhân dân ở Quảng trường Thiên An Môn tổng hợp mô hình này trong hình ảnh của các sinh viên mặc áo dài đang khuấy động đám đông công nhân, nông dân và phụ nữ; trong tấm đá của bia kỷ niệm, di sản của Ngũ tứ được ghi theo nghĩa đen là một phần thiết yếu của cho sự thành lập của Đảng – nhà nước.

Tuy nhiên, thực tế phức tạp và mâu thuẫn hơn. Trong Phong trào Ngũ tứ, các sinh viên đã thể hiện sự phản đối với nhà nước, nhưng họ kiên quyết và không ngừng khước từ xác định các cuộc biểu tình của họ là một cuộc biểu tình của “sinh viên” như một phạm trù xã hội cụ thể. Trong các bài phát biểu, bài tiểu luận và tài liệu, các nhà hoạt động Ngũ tứ đã lặp đi lặp lại rằng họ không phải là sinh viên, mà là công dân, và họ đang đấu tranh cho tương lai của đất nước, chứ không phải địa vị xã hội hay trình độ giáo dục của chính họ.

Trong các cuộc biểu tình năm 1919, sinh viên đã hành động chính trị bằng cách vượt qua những ranh giới. Vào tháng 5 và tháng 6 năm 1919, sinh viên đã rời trường và di chuyển xuống đường. Bằng cách di chuyển ra ngoài trường, học sinh cũng từ chối để bị xếp loại trong phạm vi hẹp hòi là ‘sinh viên’. Nhà nước, Trong khi đó, đã định nghĩa các cuộc biểu tình là một phong trào ‘sinh viên’ – áp dụng đặc tính đó để biện minh cho sự đàn áp.

Các sinh viên còn trẻ, nông nổi và không biết gì về sự phức tạp của thế giới người lớn, chính phủ lập luận. Bằng cách lẫn lộn giữa chính trị với diễu hành trên đường phố, họ cũng đã từ bỏ những gì được cho là nhiệm vụ duy nhất của họ: nghiên cứu và cải thiện bản thân vì lợi ích của quốc gia. Sự đàn áp của chính phủ sau đó là nhằm đưa sinh viên trở lại ‘đúng chỗ của họ’, cả về lý thuyết và thực tế: trở lại lớp học và khuôn viên, tránh xa đường phố và quảng trường, nơi họ có thể gặp gỡ và gia nhập lực lượng với các nhóm xã hội khác, và trở lại chỉ là ‘sinh viên’, chỉ quan tâm đến bổn phận và trách nhiệm của sinh viên. Trong việc kiềm chế và đàn áp các cuộc biểu tình năm 1919, chính phủ đã triển khai chiến lược chia tách, tách sinh viên ra khỏi những người còn lại, thanh niên với người lớn, và các địa điểm dành cho tranh luận học thuật với không gian chính trị công cộng, nơi bắt đầu cho hành động có tổ chức (Lanza 2010).

Đây là một trong những áp lực quan trọng đã định hình nên sinh viên Trung Quốc trong thế kỷ qua. Một mặt, một mô hình của hoạt động tập trung xung quanh một ý tưởng thần thoại về ‘sinh viên’, hiện thân của sự giác ngộ chủ nghĩa yêu nước. Đây là một mô hình cũng khá thoải mái và thuận tiện cho trí thức, vì nó khẳng định vai trò đặc quyền của họ trong di sản cách mạng.

Mặt khác, Ngũ tứ cho chúng ta một ví dụ lịch sử trong đó chính xác là sự tự nguyện vượt qua các phạm trù xã hội cho phép các sinh viên tiến bộ và cách mạng nhất, nói cách khác, sinh viên quyết định không cư xử như ‘sinh viên’ nhưng để khẳng định rằng họ là công dân, đối với nhà nước, đó là yếu tố cực đoan nhất trong cuộc biểu tình của họ. Không phải ngẫu nhiên, trong các trường hợp hoạt động sau này, sự đàn áp tuân theo cùng một chiến lược chia tách các yêu sách của sinh viên với những công dân bình thường đã khởi đầu vào năm 1919.

Ví dụ, vào năm 1966, các sinh viên đã đáp lại lời kêu gọi của Mao để tiến hành một “cuộc cách mạng văn hóa” bằng cách rời khỏi trường học và lớp học của họ, đi ra ngoài thành phố, liên minh với các nhóm khác, tham gia các cuộc tranh luận chính trị trên đường phố (dưới hình thức của dazibao, áp phích lớn, và tạo ra các tổ chức chính trị độc lập (Hồng vệ binh), với thành phần sinh viên nhưng không dành riêng cho sinh viên. Chính phủ đã phản ứng bằng cách cố gắng giảm cuộc đấu tranh chính trị thành một cuộc tranh luận học thuật được che đậy cẩn thận, đẩy học sinh trở lại lớp học, nơi chúng được cho là nơi họ thuộc về.

Vào mùa xuân năm 1989, các sinh viên đã yêu cầu và nhận được sự hỗ trợ của các công dân Trung Quốc, các tài xế taxi, chủ doanh nghiệp nhỏ, công nhân, nhà báo và thậm chí các nhà sư đã tiến về phía họ nhưng họ không bao giờ từ bỏ việc tự nhận mình là sinh viên, lãnh đạo của phong trào, và tiếng nói của người dân. Dẫu vậy điều khiến cho chính phủ lo lắng là khả năng phong trào này có thể lan sang các tầng lớp xã hội khác, biến đổi từ một cuộc biểu tình của sinh viên sang một phong trào quần chúng thực sự. Đặc biệt rắc rối là sự hiện diện của một đội ngũ công nhân tại quảng trường, những người đã cố gắng tổ chức một liên minh độc lập. Sự đàn áp của chính phủ sau ngày mùng 4 tháng 6, sau đó, đã trở nên cực kỳ tàn bạo đối với những người công nhân và không phải là sinh viên nói chung.

Những người kế thừa Ngũ tứ

Những người biểu tình sinh viên năm 1989 đã sử dụng các tài liệu tham khảo về di sản Ngũ tứ để hợp pháp hóa quyền của họ với tư cách là ‘sinh viên’ được lắng nghe và tôn trọng. Họ đã phải đối mặt với sự đàn áp dữ dội. Trong ba thập kỷ qua, các sinh viên Trung Quốc đã được đề cập chủ yếu với tư cách là nạn nhân hoặc người hưởng lợi từ cải cách kinh tế của đất nước, những người tham gia lãnh đạm hoặc nhiệt tình trong sự chuyển đổi không có chủ đích của xã hội Trung Quốc. Dù họ chọn vai trò nào, bước vào giai đoạn chính trị với tư cách diễn viên không phải là một lựa chọn mà ít nhất là cho đến vài tháng trước.

Kể từ mùa hè năm ngoái, một nhóm sinh viên đã huy động sự hỗ trợ cho công nhân ở Thâm Quyến, nơi các nhân viên của một công ty tư nhân, Jasic, đã phát động một chiến dịch dũng cảm và không kém phần bất ngờ để tổ chức một công đoàn độc lập. Chiến dịch bắt đầu vào tháng 5 năm 2018, cuối cùng đã thu hút phản ứng từ chính quyền Đảng, đỉnh điểm là sự bắt giữ công nhân, người ủng hộ và thành viên gia đình từ 27 tới 30 tháng 7. Hàng trăm sinh viên từ các trường đại học danh tiếng nhất sau đó đã ký đơn thỉnh nguyện ủng hộ công nhân, với khoảng 20 người trong số họ đã đi du lịch đến Thâm Quyến, để giúp đỡ họ trực tiếp.

Vào tháng 8, các cuộc tấn công của cảnh sát ở Thâm Quyến và Bắc Kinh đã dẫn đến việc bắt giữ khoảng 50 người, bao gồm công nhân, sinh viên và các nhà hoạt động đã tổ chức các cuộc biểu tình ủng hộ nhân viên Jasic. Ngay cả sau khi họ được thả tự do, nhiều người trong số họ vẫn bị giám sát chặt chẽ, không ngừng nghỉ (Wong và Người chăn cừu 2018; Zhang 2019).

Đây là những sinh viên rất đặc biệt: hầu hết trong số họ thuộc các hội nghiên cứu về chủ nghĩa Marx, và thề ‘sẽ là học sinh giỏi của Mao Chủ tịch’ và ‘làm việc chăm chỉ trong nghiên cứu về chủ nghĩa Mác và Mao Trạch Đông, để biến nó thành sự tiếp nối tinh thần’ [như nhà hoạt động sinh viên Yue Xin đã viết trong bức thư ngỏ của mình gửi cho Tập Cận Bình] (Au 2019, 73; Yue 2018).

Những sinh viên này trong các cuộc phỏng vấn, bài phát biểu và video clip, giáo sư nói một ngôn ngữ xuất phát trực tiếp từ những lời hoa mỹ của Đảng. Nhưng ở đây, các tài liệu tham khảo của chủ nghĩa Marx về giai cấp, lao động và bình đẳng được truyền tải với những ý nghĩa mới và trở thành bản cáo trạng đối với ĐCSTQ. Đảng bị buộc tội phản bội những lý tưởng đó.

Ví dụ, trong đơn kiến ​​nghị ủng hộ nhân viên Jasic, các sinh viên cáo buộc các quan chức đã đàn áp phong trào của công nhân thứ thể hiện sự khinh miệt đối với ‘luật pháp’ (một trong những nguyên tắc được ca ngợi của chủ nghĩa xã hội mang đặc trưng Trung Quốc), vi phạm vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân – ‘một trong những triết lý cầm quyền của Đảng Cộng sản Trung Quốc’ – và gián tiếp gây nguy hại cho thành tựu của ‘Giấc mơ Trung Hoa’ của Tập Cận Bình (HRIC 2018).

Vào tháng 11, các nhà chức trách của Đại học Bắc Kinh đã cáo buộc các sinh viên Marxist về ‘hoạt động tội phạm’, và vào tháng 12, họ đã đặt hiệp hội sinh viên Marxist dưới sự kiểm soát của một ủy ban bên ngoài (bước đầu cho sự loại bỏ hoàn toàn) (Lau 2018; Park 2018 ). (Trớ trêu thay đây là nơi mà hiệp hội sinh viên Marxist đầu tiên được thành lập vào năm 1920.)

Những sinh viên Marxist này nhận thức rất rõ về vai trò thường mâu thuẫn mà ‘sinh viên’ chiếm giữ trong tường thuật chính thức của Nhà nước Đảng, và họ triển khai các tài liệu tham khảo đến câu chuyện kể đó cụ thể cho Ngũ tứ trong các tuyên bố chính trị của họ. Họ không chỉ biến phần hùng biện của Đảng này thành lợi thế của họ, mà còn rút ra những ý nghĩa mới từ một truyền thống cũ.

Trong một bức thư ngỏ viết vào ngày 19 tháng 8, Yue Xin, một sinh viên tốt nghiệp và là nhà hoạt động vì quyền của công nhân Beida đã trả lời các nhà phê bình đã buộc tội sinh viên, như người tiền nhiệm của họ vào năm 1919, là ‘chống nhà nước’. Đầu tiên, cô ấy đã triển khai lại cụm từ thông thường về tầm quan trọng của Ngũ tứ, bao gồm cả vai trò của nó trong việc thành lập ĐCSTQ, thậm chí trích dẫn sự khuyến khích của Tập Cận Bình để ‘tiếp tục tinh thần của Phong trào Ngũ tứ’. Nhưng sau đó, cô đã nhắc đi nhắc lại rằng cuộc đấu tranh của các sinh viên và công nhân vì ‘sự công bằng và công lý’ là ý nghĩa thực sự của ‘tinh thần’ đó trong tình hình hiện nay và chê trách những người phê bình cô vì đã ‘quên đi các giá trị ban đầu của ĐCSTQ và Chính phủ Nhân dân’.

Tương tự, kiến ​​nghị của các sinh viên Beida ủng hộ công nhân vào cuối tháng 7 đã nhìn nhận lại di sản Ngũ tứ mà theo đó các công nhân, chứ không phải là trí thức, mới là nhân vật chính, do đó làm cho nó gần gũi hơn bao giờ hết tới ngày nay, nơi mà ‘giai cấp công nhân đứng lên một lần nữa tại một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử ‘ (HRIC 2018).

Đối với bản thân Đại học Bắc Kinh, một trong những địa điểm huyền thoại của câu chuyện Ngũ tứ, các sinh viên Marxist so sánh quá khứ rực rỡ của nó với hiện tại bất lực của nó, đảo chiều sự tán dương một cách tàn nhẫn của nó với người ưu tú của nó bằng cách gọi các thành viên của mình đến một hoạt động mới. di sản sinh viên của trường đại học. Yue Xin gợi lên sự ủy thác đạo đức của nhà văn mang tính biểu tượng Lỗ Tấn và của những người ở Beida, những người đã ‘dám nói, dám chiến đấu’: ‘Như ai đó từ Đại học Bắc Kinh, tôi chẳng thể tha thứ cho việc ngồi không mà thụ hưởng như kẻ ăn bám vào hiện trạng ‘(Yue 2018).

Các kiến ​​nghị của sinh viên Beida trình bày một bản cáo trạng thậm chí nghiêm khắc hơn về trường đại học, được mô tả là thối nát, mục rữa trong khi an hưởng trên vòng nguyệt quế của nó. Người dân chịu oan trái kêu gọi các sinh viên của mình nhìn ra ngoài cánh cổng trường, một thế giới mà trong đó quyền lực và tư bản đang tiến hành một cuộc chiến tranh với người dân, một cuộc chiến sẽ ảnh hưởng đến tương lai của các sinh viên cũng như hiện tại của các công nhân.

Cuộc chiến chống lại bóng tối trong xã hội

Một đặc điểm quan trọng khác trong thông điệp của những sinh viên này là sự thừa nhận tính trung tâm của giai cấp công nhân trong phong trào mới này. Một phong trào với mục tiêu không phải là lợi ích ngắn hạn cho các cá nhân, mà là cuộc chiến chống lại mọi loại ‘bóng tối’ trong xã hội. Họ kêu gọi một liên minh rộng rãi giữa công nhân, nông dân, luật sư, nhân viên truyền thông, sinh viên, trí thức, người về hưu và những nhà lãnh đạo bảo vệ các quyền dân sự.

Và đây là mối nguy hiểm hiển hiện của phong trào này được lặp lại đối với nhà nước Trung Quốc hiện nay: đầu tiên, nó tập trung vào giai cấp, ngay cả khi chỉ là về mặt lý thuyết, nguồn gốc hợp pháp của ĐCSTQ, người vẫn được cho là đại biểu cho ‘đội tiền phong của Giai cấp công nhân’; thứ hai, liên minh giữa công nhân và sinh viên, bất kể khát vọng hay sự thiếu hoàn chỉnh đến đâu, báo hiệu khả năng cho những chủ thể chính trị đại diện cho một cái gì đó vượt ra ngoài lợi ích trước mắt của nhóm xã hội của họ, và do đó đưa ra một thách thức triệt để hơn đối với các nguyên tắc tổ chức của xã hội. Đó là một phần quan trọng của di sản được kế thừa từ Phong trào Ngũ tứ. Rằng thách thức này bây giờ được trình bày trong tên của Marx và Mao làm cho nó trở nên đáng lo ngại hơn đối với nhà nước của Đảng, dưới thời Tập Cận Bình, thúc đẩy việc giới thiệu trở lại nghiên cứu bắt buộc về chủ nghĩa Marx dưới diễn giải chính thống ở mọi cấp độ.

Mặc dù điều này thường có nghĩa là một hình thức truyền bá ý thức hệ bắt buộc tuân theo cách giải thích ‘đúng đắn’ về chủ nghĩa xã hội, nhưng rõ ràng là nếu một người nghiên cứu về Marx và làm việc đó với sự nghiêm túc ở Trung Quốc ngày nay, thì người đó có nguy cơ gặp rắc rối nghiêm trọng. Một trong những sinh viên Marxist nhớ lại, chỉ sau khi đọc Tiền lương – Lao động, Tư bản của Marx cũng như các tác phẩm về kinh tế chính trị, ông mới nhận ra rằng thủ phạm của sự áp bức công nhân ‘không phải là nhà tư bản cụ thể mà chính là chủ nghĩa tư bản’ (Couceiro 2019). Điều này cho thấy chủ nghĩa Marx, được nghiên cứu và giải thích bởi các sinh viên theo cách này, có thể có một thực tế khác ở Trung Quốc ngày nay. Đối với các sinh viên trẻ và các nhà hoạt động, chủ nghĩa Marx một lần nữa đưa ra một phương pháp để suy nghĩ về chính trị, một phương pháp được thúc đẩy bởi những đe dọa vô cùng đối với Đảng.

Như Cristiana Couceiro chỉ ra: ‘Không giống như những người biểu tình ở Thiên An Môn, các sinh viên cánh tả mới của Trung Quốc không kêu gọi thay đổi chính phủ. Thay vào đó, họ nói rằng họ đang kêu gọi Đảng Cộng sản trở về cội nguồn của chính mình và thực hiện lời hứa giải phóng công nhân của Mao ‘(Couceiro, 2019). Và đó là một thách thức triệt để hơn nhiều và ít dễ dàng hơn để loại bỏ.

Làn sóng mới này của sinh viên và nhà hoạt động công nhân có thể có ý nghĩa gì trong tương lai? Một mặt, sự tham gia của sinh viên đã biến đổi một phong trào địa phương thành một vụ kiện quốc gia và quốc tế. Điều này đã tăng khả năng hiển thị cho các công nhân Jasic, nhưng nó cũng có thể có tác dụng không mong muốn làm tăng mức độ nghiêm trọng và mức độ đàn áp.

Những người theo chủ nghĩa lý tưởng trẻ tuổi nói ngôn ngữ của chủ nghĩa Marx, liên minh với công nhân và vạch rõ những khó khăn do chủ nghĩa tư bản tạo ra cách xa giấc mơ thống trị của phương Tây về sự chuyển đổi tự do của xã hội Trung Quốc dưới sự thúc đẩy của nền kinh tế thị trường. Nhưng vào kỷ niệm một trăm năm bắt đầu hoạt động của sinh viên ở Trung Quốc, chúng ta có thể thấy hoạt động của sinh viên và công nhân ngày nay là sự khởi đầu tiềm năng của một sự biến đổi của Trung Quốc, không chỉ là sự diễn tập lại các hành động của người tiền nhiệm.

Nguồn tham khảo:

Au, Loong Yu. Năm 2019. ‘Huy động Jasic: Thủy triều cao cho phong trào lao động Trung Quốc?’ Trong Niên giám Made in China 2018: Dog Days , được chỉnh sửa bởi Ivan Franceschini và Nicholas Loubere, 72 sắt75. Canberra: ANU Press.

Couceiro, Cristiana. Năm 2019. ‘Bên trong cuộc đàn áp của Trung Quốc đối với những người mácxít trẻ.’ Thời báo Tài chính , 16/2. 16. https://www.ft.com/content/fd087484-2f23-11e9-8744-e7016697f225.

Đại, Kim Hoa. 2009. ‘五四’洪流中的一泾:中国电影的初创[Ngũ Tứ, một Stream ở Đại hiện tại: Sự khởi đầu của Cinema Trung Quốc] ‘. 电影艺术 [ Cinematic Art ] 3: 5-7.

HRIC (Nhân quyền tại Trung Quốc). Năm 2018. ‘Thư của sinh viên Beida hỗ trợ công nhân bị bắt ở Thâm Quyến vào ngày 27 tháng 7.’ Trang web Nhân quyền tại Trung Quốc, ngày 29 tháng 7. https://www.hrichina.org/en/citizens-sapes/letter-support-shenzhen-jasic-workers-arrested-demanding-form-labor-union. Bản dịch của tác giả.

Lanza, Fabio. Năm 2010 đằng sau cánh cổng: Phát minh sinh viên ở Bắc Kinh . New York: Nhà xuất bản Đại học Columbia.

Lau, Mimi. Năm 2018. ‘Sinh viên đại học Bắc Kinh đụng độ với những người bảo vệ khuôn viên trường kiểm soát xã hội mácxít.’ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng , 28 tháng 12. https://www.scmp.com/news/china/article/2179921/peking-university-students-clash-campus-guards-over-control-marxist.

Park, Eddie. Năm 2019. ‘Sinh viên tại Đại học hàng đầu của Trung Quốc thực hiện’ Khảo sát về lòng trung thành chính trị ‘. SupChina , ngày 13 tháng 3. https://supchina.com/2019/03/13/students-at-chinas-top-university-ad quản lý-chính trị

Park, Eddie. 2018. ‘Các công an đỏ của Đại học Bắc Kinh.’ SupChina , ngày 11 tháng 11. https://supchina.com/2018/11/15/the-red-runners-of-peking-university.

Wong, Sue-Lin và Christian chăn cừu. Năm 2018. ‘Các nhà hoạt động sinh viên Trung Quốc đã đưa ra ánh sáng hiếm hoi về tình trạng bất ổn lao động.’ Reuters , ngày 14 tháng 8. https://www.reuters.com/article/us-china-labour-protests-insight/chinas-student-activists-cast-rare-light-on-brewing-labor-unrest-idUSKBN1L0060 .

Yue, Xin. Năm 2018. ‘Thư ngỏ của Đại diện nhóm Đoàn kết Yue Xin gửi Ủy ban Trung ương ĐCSTQ và Tổng Bí thư Tập Cận Bình.’ Thời báo kỹ thuật số Trung Quốc , 24 tháng 8. https://chinadigitaltimes.net/2018/08/no-one-can-resist-the-tides-of-history-detained-activist-yue-xin-on-the-jasic-workers.

Zhang, Yueran. 2019. ‘Cuộc đình công Jasic và tương lai của phong trào lao động Trung Quốc.’ Trong Niên giám Made in China 2018: Dog Days, được chỉnh sửa bởi Ivan Franceschini và Nicholas Loubere, 64 Quay71. Canberra: ANU Press.

Fabio LANZA là Giáo sư Lịch sử Trung Quốc hiện đại tại Khoa Lịch sử và Nghiên cứu Đông Á của Đại học Arizona. Ông là tác giả của Phía sau cánh cổng: Lời bịa đặt về những sinh viên ở Bắc Kinh (Nhà xuất bản Đại học Columbia 2010) và Sự kết thúc của mối quan tâm: Trung Quốc Maoist, Chủ nghĩa tích cực và Nghiên cứu châu Á (Nhà xuất bản Đại học Duke 2017). Ông cũng đồng biên tập, với Jadwiga Pieper-Mooney, De-Centering Cold War History: Local Change and Global Change (Routledge 2013). Ông hiện đang làm việc trong một dự án nghiên cứu về không gian đô thị Bắc Kinh và những điều thông thường dưới chủ nghĩa Mao.

Admin