Phong trào chống phá thai là trái thối, kết quả bởi một xã hội bất bình đẳng đến tàn bạo

Cấm phá thai không phải là một âm mưu của tư bản nhằm tăng nguồn cung lao động mà là sự phát triển mạnh mẽ của những bất bình đẳng tàn bạo dưới chủ nghĩa tư bản, vốn đã hạ thấp một cách có hệ thống phụ nữ xuống dưới nam giới.


Quyết định của Tòa án Tối cao nhằm lật ngược phán quyết vụ Roe kiện Wade đã chấm dứt nửa thế kỷ mà quyền phá thai, ít nhất ở một mức độ nào đó, được công nhận trong luật liên bang. Giờ đây, các bang do đa số đảng Cộng hòa quản lý (thường là kiểm soát) có thể thông qua luật cấm phá thai hoặc thực thi các biện pháp hạn chế đã được ghi thành văn. Mặc dù khả năng tiếp cận phá thai an toàn và hợp pháp đã bị hạn chế ở các bang như Mississippi trong nhiều thập kỷ, nhưng phán quyết của Tòa án sẽ mở ra một thời kỳ ngược đãi mới đối với những người đang mang thai và các bác sĩ cố gắng chăm sóc cho họ.

Sự đảo ngược nghiêm trọng này đã làm dấy lên cuộc thảo luận đáng kể giữa những người cánh tả, về điều gì đằng sau sự leo thang khủng khiếp này trong cuộc chiến giành quyền phá thai. Một lý thuyết đã tìm cách liên kết những hạn chế phá thai với nhu cầu của các nhà tư bản. Theo lý thuyết này, các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Hoa Kỳ – kinh ngạc trước sự hợp nhất của cú thắt chặt lịch sử thị trường lao động và tỷ lệ sinh thấp – đang thúc đẩy các lệnh cấm phá thai để đảm bảo đầy đủ nguồn cung người lao động và người tiêu dùng. Hạn chế phá thai không chỉ là chiến tranh giai cấp theo nghĩa hậu quả của chúng ảnh hưởng nặng nề nhất đến phụ nữ nghèo, mà ở chỗ động lực đằng sau chúng bắt nguồn trực tiếp từ lợi ích giai cấp của các nhà tư bản.

Nhưng trong khi chắc chắn là cần thiết để đưa kinh tế chính trị tư bản vào cuộc tranh luận phá thai, thì lập luận “cung lao động” là một luận điểm không xác đáng. Nên nhớ rằng lệnh cấm phá thai là một phương tiện không hiệu quả để kiểm soát nguồn cung lao động và không giải thích được lý do tại sao rất nhiều phụ nữ trong xã hội Hoa Kỳ dấn sâu vào quan điểm chính trị chống phá thai. Thay vào đó, chìa khóa để hiểu phong trào “ủng hộ sự sống” chính là nắm được cách mà chủ nghĩa tư bản tạo ra bất bình đẳng giữa đàn ông và phụ nữ (cũng như giữa phụ nữ với nhau) và nền tảng chính trị bắt nguồn từ điều này. Quan điểm chính trị chống phá thai tới cùng không phải là một âm mưu tư bản chủ nghĩa mà là hệ quả tất yếu của những bất bình đẳng tàn bạo mà chủ nghĩa tư bản đã tạo ra.

Phá thai và Lực lượng Lao động Dự bị

Dễ dàng để nhận thấy sự hấp dẫn của lý thuyết về nguồn cung lao động, đặc biệt là khi các phương tiện truyền thông doanh nghiệp đưa tin về tình trạng được cho là thiếu lao động. Lập luận là như sau: Hạn chế phá thai buộc mọi người phải sinh con trái với ý muốn của họ, tạo ra dân số cao hơn và do đó sẽ có nhiều công nhân hơn. Nguồn cung công nhân tăng lên làm giảm khả năng thương lượng của người lao động đối với tư bản. Do đó, trong thời kỳ mà mức sinh thấp hơn đi, các nhà tư bản có lợi ích để hạn chế nạo phá thai và mở rộng nguồn cung lao động.

Logic cơ bản của lập luận này nghe thật hấp dẫn, tuy nhiên, nó có những lỗ hổng nghiêm trọng. Đầu tiên và đơn giản nhất: các hạn chế phá thai chỉ có thể làm tăng nguồn cung lao động về lâu về dài. Con người cần có thời gian để trưởng thành và trở thành những người lao động có năng suất. Và các điều kiện thị trường lao động không thể dự đoán xa xôi trong vòng mười năm chứ đừng nói đến hai mươi hay ba mươi (trong thời kỳ kinh tế ảm đạm của năm 2012, ai có thể dự đoán rằng năm 2022 sẽ chứng kiến ​​thu hẹp lớn nhất từ trước đến nay của thị trường lao động?).

Do đó, chống phá thai là một cách không hiệu quả đến ngoạn mục để giải quyết nhu cầu lao động tức thời của tư bản. Nhập cư mang tới nguồn lao động ngay lập tức và hiệu quả hơn nhiều so với việc kiểm soát phá thai hay sinh đẻ ngoài vòng pháp luật. Và theo lẽ tự nhiên, khi các tổ chức của giai cấp thống trị nói về vấn đề cung ứng lao động, họ tập trung vào những thứ như cải cách chính sách nhập cư hơn là phá thai ngoài vòng pháp luật (rằng các nhà tư bản đôi khi muốn nhập cư nhiều hơn, và tất nhiên, không có lý do gì để các nhà xã hội chủ nghĩa phản đối điều đó).

Vấn đề thứ hai đối với lý thuyết về cung ứng lao động thậm chí còn chết tiệt hơn: những hạn chế phá thai làm giảm số lượng phụ nữ làm việc ngay lúc này. Trong nhiều bối cảnh khác nhau, từ Hoa Kỳ trước Roe cho đến Na Uy đương đại, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc tiếp cận quyền phá thai làm gia tăng tỷ lệ phụ nữ tham gia vào lực lượng lao động vì nó mang lại cho họ nhiều lựa chọn kinh tế hơn và ít bị ép buộc phải trở thành người của gia đình toàn thời gian.

Nói cách khác, các lệnh cấm phá thai không chỉ không có khả năng giải quyết các vấn đề về nguồn cung lao động ngày nay – mà còn khiến tình hình kinh doanh tồi tệ hơn bằng cách làm giảm nguồn cung lao động, đặc biệt là lao động nữ. Vì các nhà tư bản có tổ chức đã thể hiện mối quan tâm đặc biệt về “những phụ nữ mất tích” trong lực lượng lao động Hoa Kỳ, có vẻ như họ sẽ không ủng hộ một giải pháp giúp loại bỏ nhiều phụ nữ hơn khỏi thị trường lao động.

Tất nhiên, không điều nào trong số này chứng tỏ rằng tư bản không ủng hộ các biện pháp chống phá thai. Các nhà tư bản thường phi lý trí.

Nhưng với việc kiểm tra các tổ chức chính trị của các nhà tư bản cho thấy rất ít bằng chứng cho thấy các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đang can thiệp vào luật phá thai bảo thủ. Các tổ chức của các nhà tư bản không ngại thảo luận về các vấn đề như cung ứng lao động, họ liên tục tạo ra các báo cáo về nó. Tuy nhiên, ngay cả những tổ chức cánh hữu nhất, như Quỹ Di sản Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ, không có gì để nói về khả năng sinh sản và cung ứng lao động. Thay vào đó, họ tập trung vào việc rút ruột nhà nước phúc lợi để người lao động không có lựa chọn nào khác ngoài việc tìm kiếm bất cứ mức lương nào mà người sử dụng lao động sẽ trả cho họ. Nếu không có bằng chứng trực tiếp nào để cho thấy các tổ chức giai cấp của tư bản đang tìm cách sử dụng chính sách phá thai để kiểm soát thị trường lao động, thì việc coi doanh nghiệp là lực lượng chính thúc đẩy tội phạm hóa phá thai là không hợp lý.

Trên thực tế, có rất nhiều cơ sở để cho rằng các nhà tư bản nghiêng về hướng khác. Một số tập đoàn lớn nhất của đất nước, bao gồm Amazon, Starbucks, Lyft và Uber, đã thông báo rằng họ sẽ trả tiền cho nhân viên ở các bang chống phá thai trong quá trình di chuyển để làm thủ tục này. Ta biết rằng Amazon đã thể hiện mối quan tâm đáng kể về tình trạng thiếu lao động, do vậy những sáng kiến ​như thế ​này gây ra nghi ngờ về quan điểm rằng công ty Mỹ đứng sau các hạn chế phá thai.

Chắc chắn, một số chính trị gia cánh hữu và nhà tư bản liên kết việc phá thai với những lo lắng chung về tỷ lệ sinh sản. Nhưng có rất ít bằng chứng quý giá cho thấy, với tư cách là một giai cấp, tư bản đang thúc giục các luật chống phá thai để tăng tỷ lệ sinh.

Phá thai, phân biệt giới tính và chính trị hoá quyền làm mẹ

Bất kỳ quan điểm nào về chính trị phá thai ở Mỹ đều phải đương đầu với sự năng động của dư luận.

Sau nhiều thập kỷ thăm dò ý kiến, chúng ta biết rằng các ý kiến ​​về phá thai ít thể hiện sự phân cực giới hơn so với nhiều câu hỏi chính sách công nổi bật khác. Trong khi nam giới và phụ nữ thể hiện sự khác biệt rõ ràng về quan điểm, ví dụ trong chính sách đối ngoại, quan điểm của họ về phá thai lại gần gũi với nhau hơn nhiều. Mặc dù có bằng chứng rõ ràng rằng luật chống phá thai khiến cho cuộc sống của phụ nữ trở nên tồi tệ hơn theo nhiều cách, nhưng phụ nữ nói chung ít ủng hộ việc tiếp cận phá thai không kém hơn nam giới.

Một số người có thể cho rằng những người phụ nữ này chỉ đơn giản là bị tẩy não bởi tư tưởng tư bản hoặc gia trưởng. Nhưng điều này là không thuyết phục. Hợp lý hơn nhiều là một lời giải thích khác, được nhà xã hội học Kristin Luker đưa ra vài thập kỷ trước. Cuốn sách của Luker, Phá thai và Chính trị hoá Tình mẫu tử, vừa là lịch sử của việc hạn chế phá thai vừa là một nghiên cứu về những nhà hoạt động phụ nữ “ủng hộ sự sống”.

Trong số những phụ nữ mà cô phỏng vấn, Luker nhận thấy rằng họ có xu hướng xuất thân từ những hoàn cảnh kém giàu có hơn, ít học hơn và có ít triển vọng nghề nghiệp hơn. Đối với những phụ nữ này, từ trước đến nay, vai trò làm mẹ là vai trò quan trọng nhất và được đánh giá cao nhất về mặt xã hội mà họ nghĩ rằng họ có thể đóng trong xã hội. Không được tiếp cận với những con đường sự nghiệp có ý nghĩa, được trả lương cao hay danh giá, việc làm mẹ trở thành trọng tâm của lòng tự tôn và cảm giác được xã hội tôn trọng.

Tiếp cận phá thai biến việc làm mẹ thành tùy chọn thay vì là mục đích trung tâm trong cuộc sống của phụ nữ, vốn là nguồn gốc chính cho sự tự tôn và sự công nhận từ cộng đồng. Và đối với những phụ nữ “ủng hộ sự sống”, đó là tội lỗi nghiêm trọng của phong trào đòi quyền phá thai. Do đó, cuộc đấu tranh về quyền tiếp cận phá thai là một cuộc đấu tranh cho vị trí của phụ nữ trong xã hội Hoa Kỳ và có chăng là trọng tâm được xác định bởi quyền làm mẹ hay không.

Mặc dù nghiên cứu của Luker được thực hiện vào cuối những năm 1970, nhưng kết luận của nó vẫn đúng cho đến ngày nay. Trong số những người có trình độ học vấn trung học trở xuống, phụ nữ vẫn có xu hướng phản đối quyền phá thai nhiều hơn nam giới. Ở đầu bên kia của phổ kinh tế xã hội, động thái lại thay đổi: phụ nữ ủng hộ quyền phá thai hơn nam giới.

Phân tích của Luker có lợi thế là giải thích được sự đầu tư một cách chân thành vào chính trị “ủng hộ sự sống” của hàng chục triệu phụ nữ Hoa Kỳ đồng thời liên kết nó với nền kinh tế chính trị của chủ nghĩa tư bản. Sự bất bình đẳng kinh tế nghiêm trọng của Hoa Kỳ tạo ra một tình huống mà ở đó, đối với một số lượng lớn phụ nữ, việc nâng cao thiên chức làm mẹ lên một nghĩa vụ thiêng liêng là một trong những nguồn ý nghĩa tích cực duy nhất trong cuộc sống của họ. Như học giả Stephanie Coontz đã lập luận,

“Phụ nữ với ít quyền tự chủ về kinh tế hoặc cá nhân thường bị thu hút bởi các giá trị văn hoá gia đình vốn đề cao trách nhiệm của nam giới để chăm sóc phụ nữ. Những phụ nữ tự mình đạt được hay giành lấy được thành tích đều nhấn mạnh đến sự bình đẳng, ủng hộ các loại chính sách giúp họ có thể thăng tiến trong công việc và kết hợp công việc với gia đình.”

Trong khi phụ nữ “ủng hộ sự sống” là một phần quan trọng của phong trào chống phân biệt giới tính, sẽ là sai lầm nếu bỏ qua yếu tố trung tâm không kém của thành kiến giới ở đàn ông. Từ những lời chỉ trích thậm tệ của Rush Limbaugh về sinh viên đại học và việc kiểm soát sinh sản cho đến các ứng cử viên GOP nói rằng phụ nữ nên học cách tận hưởng nạn cưỡng hiếp, thói hư tật xấu tràn ngập phong trào “ủng hộ sự sống”. Đối với nhiều nam giới, việc hạn chế tiếp cận phá thai và củng cố vai trò xã hội chính của phụ nữ là làm mẹ, chỉ là một phần của dự án rộng lớn hơn nhằm củng cố sự phụ thuộc của phụ nữ vào họ.

Nhưng sự lệch lạc và phân cấp giới tính này cũng có nguồn gốc sâu xa từ nền kinh tế chính trị tư bản chủ nghĩa – mặc dù một lần nữa, phần lớn không phải là hệ quả trực tiếp từ các nhà tư bản. Thay vào đó, chủ nghĩa tư bản có xu hướng củng cố vai trò xã hội của phụ nữ với tư cách là người chăm sóc. Phụ nữ được trả lương thấp hơn nam giới, do đó mà trong nhiều gia đình, thật hợp lý khi phụ nữ phải ưu tiên chăm sóc con cái và làm việc nhà, trong khi nam giới ưu tiên cho sự nghiệp của mình. Do đó, phụ nữ bị coi là những người lao động kém tin cậy hơn nam giới (đặc biệt là trong những ngành nghề có giờ làm việc không theo tiêu chuẩn, như kinh doanh và luật pháp), tiếp tục đóng đinh cơ cấu bất bình đẳng.

Sự bất bình đẳng như vậy, cuối cùng được tạo ra trong thị trường lao động, cũng thúc đẩy sự mất cân bằng quyền lực trong các mối quan hệ. Phụ nữ có nhiều khả năng ở trong các mối quan hệ không hạnh phúc vì lo lắng về tài chính và có nhiều khả năng phải chịu gánh nặng lao động gia đình hơn nam giới. Bạo lực gia đình đối với phụ nữ phổ biến hơn khi có khoảng cách lớn hơn về lương giữa nam và nữ. Điều quan trọng là, ngay cả những hộ gia đình mong muốn có sự phân công lao động bình đẳng cũng bị cắt xén bởi sự bất bình đẳng trên thị trường lao động. Cấu trúc của chủ nghĩa tư bản, theo cách riêng của nó, gây ra sự bất bình đẳng giữa nam và nữ, và hệ tư tưởng gia trưởng biện minh cho nó là điều không thể tránh khỏi.

Quyền phá thai và chống chủ nghĩa tư bản

Nền kinh tế chính trị của chủ nghĩa tư bản và nền chính trị hạn chế phá thai ở Hoa Kỳ gắn bó sâu sắc với nhau. Tuy nhiên, những liên kết đó không dẫn đến tài khoản ngân hàng của các nhà tư bản. Thay vào đó, chúng chạy giữa những cơ hội bị hạn chế mà chủ nghĩa tư bản tạo ra cho những thành phần khổng lồ của giai cấp công nhân và những hệ tư tưởng đề cao vai trò của phụ nữ như là mẹ của đám đàn ông.

Chính trị “ủng hộ sự sống” không phải là một âm mưu tư bản chủ nghĩa. Chúng là một bệnh lý của một xã hội bất bình đẳng rõ rệt.

Bởi vì chính trị chống phá thai bắt nguồn từ những bất bình đẳng của chủ nghĩa tư bản, nên việc chống lại chúng đòi hỏi phải thách thức những bất bình đẳng đó. Trước hết,  cần phải xóa bỏ sự bất bình đẳng chính trị ở trung tâm của Hiến pháp Hoa Kỳ, trao quyền đa số cho thiểu số và cho phép các thẩm phán không được bầu chọn quyền lập pháp. Mặc dù phong trào “ủng hộ sự sống” nhận được sự ủng hộ của hàng chục triệu người, nhưng thực tế đơn giản là phần lớn người Mỹ phản đối ném việc phá thai ra ngoài vòng pháp luật. Bình đẳng chính trị thực sự sẽ giáng một đòn mạnh vào phong trào chống phá thai.

Về cơ bản hơn, cấu trúc của thị trường lao động tư bản chủ nghĩa cần phải được trực tiếp giải quyết. Như Lillian Cicerchia đã nói gần đây, chúng ta cần “tạo ra mối quan hệ giữa các nhà nữ quyền, phong trào lao động và chiến dịch chăm sóc sức khỏe”. Các công đoàn thu hẹp khoảng cách về lương giữa nam và nữ. Các chính sách xã hội bình đẳng, như Medicare cho Tất cả, làm giảm cả sự phụ thuộc của người lao động vào người sử dụng lao động của họ và của phụ nữ vào nam giới kiếm được nhiều tiền hơn họ. Chính sách nghỉ vì việc gia đình có thể cho phép nam giới và phụ nữ có động lực bình đẳng để thực hiện lao động gia đình không được trả công, tái cân bằng quyền lực trong cả thị trường lao động và gia đình. Và cuối cùng, tất nhiên, chúng ta cần đấu tranh cho việc tiếp cận phá thai rộng rãi, được tài trợ công khai cho bất kỳ ai cần.

Có một mối liên hệ sâu sắc giữa chủ nghĩa tư bản và các hình thức bất bình đẳng giới như hạn chế phá thai. Nhưng hiểu sai bản chất của mối liên hệ đó chỉ cản trở cuộc chiến cho một xã hội tự do thực sự.


Paul Heideman, ngày 7 tháng 8 năm 2022

Nguồn: Jacobinmag

Theo dõi
Thông báo của
guest
0 Comments
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận